Η επαμφιβληστροειδική είναι μια διαφανής μεμβράνη που εμφανίζεται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή που είναι ο νευρικός χιτώνας του ματιού. Όταν η μεμβράνη αυτή εμφανιστεί στην ωχρά κηλίδα που είναι το κέντρο του αμφιβληστροειδή μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της όρασης.

Η μεμβράνη αυτή εμφανίζεται σε ένα ποσοστό 5-10% του γενικού πληθυσμού κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 60) και σε ένα ποσοστό μέχρι 30-40% υπάρχει και στα δυο μάτια.

Τα κυριότερα συμπτώματα, εφόσον υπάρχουν, είναι θόλωση της όρασης με παραμόρφωση των παρατηρούμενων αντικειμένων. Όταν η πάθηση επηρεάζει την όραση μόνο στο ένα μάτι, αυτή μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τον ασθενή καθώς η μείωση της όρασης στο ένα μάτι καλύπτεται από την καλή όραση του άλλου ματιού (αλληλοεπικάλυψη οπτικών πεδίων). Γι’ αυτό το λόγο πολλές φορές το πρόβλημα ανακαλύπτεται είτε σε τυχαία οφθαλμολογική εξέταση ή όταν ο ασθενής για οποιοδήποτε λόγο δοκιμάσει την όραση του ξεχωριστά σε κάθε μάτι.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η μεμβράνη αυτή δεν έχει προφανή αιτιολογία (ιδιοπαθής), ενώ λιγότερο συχνά μπορεί να σχετίζεται με αγγειακές παθήσεις, φλεγμονές, τραύματα ή άλλες αιτίες.

Η όραση στις ιδιοπαθείς μεμβράνες παραμένει σχεδόν σταθερή με μικρή μείωση περίπου στους μισούς ασθενείς, ενώ σε ένα ποσοστό 30-40% παρατηρείται μεγαλύτερη μείωση και σημαντική επιδείνωση των συμπτωμάτων αν και σπανίως πέφτει κάτω από 1/10.

Η αντιμετώπιση μιας ιδιοπαθούς μεμβράνης εξαρτάται από τα συμπτώματα και τη διάρκειά τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις επιλέγεται το χειρουργείο για οράσεις κάτω από 3-4/10. Για καλύτερες οράσεις η απόφαση για χειρουργείο εξαρτάται από τα συμπτώματα και κατά πόσο αυτά επηρεάζουν τη ζωή του ασθενούς.

Το χειρουργείο διαρκεί περίπου 30 λεπτά, γίνεται με τοπική αναισθησία και δεν απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο. Μετά το χειρουργείο το μάτι παραμένει καλυμμένο για 24 ώρες, ενώ απαιτείται η χρήση σταγόνων για 1 περίπου μήνα. Η όραση βελτιώνεται σε ένα 70-80% των ασθενών και σε ένα διάστημα πολλών εβδομάδων μετά το χειρουργείο. Παρότι η όραση βελτιώνεται αισθητά, δεν θα πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να αναμένεται τέλεια όραση.

Για τις δευτεροπαθείς (γνωστής αιτιολογίας) μεμβράνες η αντιμετώπιση είναι πιο περίπλοκη, καθώς εκεί πρωταγωνιστικό ρόλο πολλές φορές παίζει η υποκείμενη νόσος και η χειρουργική παρέμβαση παρότι υπάρχει σαν επιλογή, δεν είναι η πάντοτε πρώτη.

Στραβισμός: Αυτή η κατάσταση είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όλους. Υπάρχουν πολλές μορφές στραβισμού ανάλογα με την αιτία που τον προκάλεσε, τη θέση των ματιών, τη συχνότητα που εμφανίζεται κ.α. Σκοπός μας δεν είναι να αναλύσουμε τους τύπους του στραβισμού(συγκλίνων και αποκλίνων). Το σημαντικότερο είναι να επιστήσουμε την προσοχή των γονέων για έγκαιρη διάγνωση καθώς ο στραβισμός σε ένα παιδί δημιουργεί πολλά λειτουργικά, αισθητικά και ψυχολογικά «προβλήματα». Ένα από τα πιο σοβαρά είναι η αμβλυωπία, δηλαδή η εξασθένηση της όρασης στο ένα μάτι. Στον στραβισμό ο εγκέφαλος λαμβάνει δυο διαφορετικές εικόνες που προκύπτουν από την έλλειψη συνεργασίας των δυο ματιών. Αυτή η κατάσταση μπερδεύει το παιδί και ο εγκέφαλος αναγκάζεται να καταστείλει (σβήσει) την μία εικόνα γεγονός που οδηγεί στο «τεμπέλιασμα» του ενός ματιού.

Αντιμετώπιση: Ο στραβισμός είναι ένα πολύ σύνθετο θέμα και απαιτεί συνεργασία των ειδικοτήτων. Η αντιμετώπιση του γενικά περιλαμβάνει την χρήση γυαλιών και πρισμάτων, τη χειρουργική επέμβαση, το Vision Training. Ανάλογα με το είδος του στραβισμού, την ηλικία του παιδιού, τις συνυπάρχουσες διαταραχές ένα πρόγραμμα οπτομετρικών ασκήσεων μπορεί να αποτελέσει την πρωταρχική ή τη βοηθητική λύση. Σε αρκετές περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης, πρίν και μετά την επέμβαση, το Vision Training είναι απαραίτητο για να βοηθήσει το παιδί να μάθει να χρησιμοποιεί τα δυο μάτια μαζί και να αποκτήσει μια φυσιολογική διόφθαλμη όραση.

Η πρεσβυωπία είναι η σταδιακή απώλεια της κοντινής όρασης περιλαμβάνοντας την δυσκολία του να είσαι ικανός να επικεντρωθείς στα κοντινά αντικείμενα. Αυτό επηρεάζει όλους από την ηλικία των 40-50 ετών και συνήθως διορθώνεται με γυαλιά κοντινής χρήσης ή γυαλιά με ρυθμιζόμενη εστίαση ή φακούς επαφής.

ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ;

Εξαιτίας του κρυσταλοειδούς φακού , που είναι ο φυσικός φακός του ματιού που βρίσκεται μεταξύ του κερατοειδή και του αμφιβληστροειδή χιτώνα,ο οποίος χάνει την ελαστικότητά του. Αυτός ο φακός μπορεί να διευκολύνει, την επικέντρωση στα αντικείμενα σύμφωνα με την απόσταση που αυτά βρίσκονται, αλλά με την ηλικία χάνει την ελαστικότητά του και την ικανότητα να επικεντρωθεί(focus) προκαλώντας έτσι πρεσβυωπία.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η πιο συχνή διαταραχή του ματιού που προκύπτει από το διαβήτη και συμβαίνει όταν υπάρχουν μικροαγγειακές αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδή. Αυτή η ασθένεια βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο στην παραγωγική της μορφή όταν μια ανεπάρκεια στην αιματική κυκλοφορία του αμφιβληστροειδή, διεγείρει την ανάπτυξη των μη φυσιολογικών αιμοφόρων αγγείων τα οποία τείνουν να σπάσουν και να προκαλέσουν αιμορραγία στην υαλώδη κοιλότητα.

Σε πιο προχωρημένο στάδιο της ασθένειας ο ινοαγγειακός ιστός μεγαλώνει ή πολλαπλασιάζεται τραβώντας τον αμφιβληστροειδή και προκαλώντας έλξη και απόσπαση του αμφιβληστροειδή και έτσι απαιτείται συχνά χειρουργική επέμβαση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Αυτή η κατάσταση επηρεάζει και την κεντρική και την περιφερική όραση και προκαλεί απώλεια της οπτικής οξύτητας εξαιτίας της εμφάνισης οιδήματος της ωχράς κηλίδας ή της αιμορραγίας του υαλοειδούς.

Προσοχή στους χρήστες Η/Υ. Πώς να αποφύγετε την κούραση των ματιών σας:

Οι χρήστες ηλεκτονικών υπολογιστών πρέπει για κάθε 20 λεπτά προσήλωσης στην οθόνη του υπολογιστή να κάνουν ένα διάλειμα 20 δευτερολέπτων κατευθύνοντας το βλέμμα τους σε απόσταση πέρα των 6 μέτρων.
Είναι μια καλή και απλή μέθοδος προφύλαξης των ματιών την οποία καλό θα είναι να συνηθίσετε να ακολουθείτε όπως ακριβώς κάνετε με το βούρτσισμα των δοντιών σας. Στις Η.Π.Α η μέθοδος αυτή αναφέρεται ως «μέθοδος 20/20/20» δηλαδή 20 λεπτά δουλειάς στον υπολογιστή, τα οποία ακολουθούνται από 20 δευτερόλεπτα διαλείμματος κοιτώντας ένα αντικείμενο που βρίσκεται στα 20 πόδια (6 μέτρα).

Συπτώματα από την παρατεταμένη χρήση του μόνιτορ:

Η ωχρά κηλίδα είναι η ανατομική δομή του αμφιβληστροειδή χιτώνα που είναι υπεύθυνη κυρίως για την κεντρική όραση, την όραση με την οποία συνήθως διαβάζουμε, βλέπουμε τηλεόραση ή αναγνωρίζουμε πρόσωπα. Η οπή της ωχράς κηλίδας είναι ένα έλλειμα ή μια διάρρηξη του ιστού που βρίσκεται στο κέντρο της ωχράς. Οι οπές της ωχράς κηλίδας συνήθως σχετίζονται με την ηλικία, ενώ ωστόσο μπορεί να οφείλονται σε τραυματισμό του ματιού.

ΤΥΠΟΙ

Υπάρχουν δύο τύποι οπής της ωχράς κηλίδας
1)Η πλήρης οπή της ωχράς κηλίδας: επηρεάζονται όλα τα στρώματα του αμφιβληστροειδή και φέρουν μεγαλύτερη απώλεια της όρασης

2)Η στρωματική οπή της ωχράς : επηρεάζονται μερικά στρώματα του αμφιβληστροειδή και όχι τόσο πολύ η όραση. Αυτές μερικές φορές σχετίζονται με τις επαμφιβληστροειδικές μεμβράνες.

Το οίδημα της ωχράς κηλίδας είναι η φλεγμονή και η συσσώρευση υγρού στην ωχρά κηλίδα, το μέρος του ματιού που ευθύνεται για την κεντρική όραση (αυτό που χρησιμοποιούμε για να διαβάζουμε και να αναγνωρίσουμε πρόσωπα) και συμβαίνει όταν υπάρχει αιμορραγία των αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδή. Η πιο συχνή αιτία για το οίδημα της ωχράς κηλίδας συνδέεται με την διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ωστόσο υπάρχουν πολλές άλλες αμφιβληστροειδικές παθολογίες που μπορεί να προκαλούν το οίδημα της ωχράς κηλίδας.

ΚΥΡΙΕΣ ΑΙΤΙΕΣ

Ο κύριος λόγος για την εμφάνιση του οιδήματος της ωχράς κηλίδας σχετίζεται με το διαβήτη. Αυτή η ασθένεια κάνει τα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδή να χάνουν υγρά μικρή ποσότητας αίματος και ενίοτε και λιποειδή στοιχεία οδηγώντας σε φλεγμονή της ωχράς κηλίδας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Το οίδημα της ωχράς είναι συνήθως ανώδυνο και μπορεί να έχει λίγα συμπτώματα στην αρχή, κυρίως θολή όραση αλλά είναι πολύ σημαντικό να θεραπευτεί στην σωστή ώρα για να αποφευχθούν μη αναστρέψιμες εκφυλιστικές αλλαγές.

Πολλοί από εμάς, δεν παράγουν αρκετά δάκρυα ώστε να διατηρούν τον οφθαλμό σε βολική και άνετη κατάσταση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζουν οι οφθαλμίατροι ως «ξηροφθαλμία». Ξηροφθαλμία λοιπόν στην ιατρική ορολογία είναι η κατάσταση κατά την οποία δεν έχουμε μόνο, στεγνότητα των ματιών, αλλά κακή ποιότητα των δακρύων των ματιών. Ο σκοπός παραγωγής του λαδιού που εκρέει στο χείλος των βλεφάρων είναι η ανάμιξη του µε το υγρό συστατικό των δακρύων, έτσι ώστε τα δάκρυα να λιπαίνουν την πολύ ευαίσθητη επιφάνεια του µατιού που έρχεται σε διαρκή τριβή µε τα βλέφαρα κατά το ανοιγοκλείσιμο.
Στη βλεφαρίτιδα η αλλαγή της ποιότητας και της ποσότητας του λαδιού που είναι διαθέσιμα στο χείλος του βλεφάρου είναι τόσο σημαντικά μειωμένη, ώστε το δάκρυ που παράγεται από το μηχανισμό του ματιού να είναι σημαντικά ελλιπές σε έλαια και να μην λιπαίνει σωστά την επιφάνεια του ματιού. Αυτό προκαλεί την αίσθηση ξένου σώματος στην επιφάνεια του ματιού και επίσης μπορεί να προκαλέσει και σημαντική δακρύρροια. ΄Οσο και αν ακούγεται παράδοξο, πολλές φορές η συνεχής δακρύρροια σημαίνει ξηροφθαλμία.

Η κεντρική ορώδης χοριοειδοπάθεια που επίσης ονομάζεται κεντρική ορώδης χoριοαμφιβληστροειδοπάθεια ή κεντρική ορώδης αμφιβληστροπάθεια είναι μια σχετικά συχνή οφθαλμική πάθηση η οποία προσβάλλει υγιείς νεαρούς ενήλικες, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της όρασης και είναι πιθανόν η πιο συχνή αμφιβληστροειδική πάθηση μετά την αποκόλληση του αμφιβληστροειδή.

Διάφοροι παράγοντες κινδύνου έχουν σχετιστεί με την εμφάνιση της. Αυτοί είναι η χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων ειδικά κορτικοστεροειδών και οι αγχώδεις καταστάσεις.

Αίτια: η ΚΟΧ είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από εστιακή διάσπαση στη διαπερατότητα του μελάγχρου επιθηλίου. Η κατάσταση αυτή προκύπτει όταν υγρό διαφεύγει από τα μικρά αγγεία του χοροειδούς τη στιβάδα των αιμοφόρων αγγείων που βρίσκεται κάτω από τον αμφιβληστροειδή οδηγώντας έτσι σε αποκόλληση του νευροεπιθηλίου του αμφιβληστροειδή και εντοπίζεται συνήθως στην περιοχή της ωχράς. Αυτή η αποκόλληση σημαίνει ότι οι φωτουποδοχείς δεν διατρέφονται κανονικά και έτσι σταματούν να λειτουργούν σωστά.

Η ΗΕΩ, η σταδιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η πρωταρχική αιτία απώλειας της όρασης στον δυτικό κόσμο ε ασθενείς άνω των 50 ετών. Πάνω από 25.000.000 ανθρώπων στον κόσμο αυτό το διάστημα υποφέρουν από αυτή την ασθένεια με αύξηση 500.000 κάθε χρόνο. Υπάρχουν πολλοί τύποι της ΗΕΩ αλλά κυρίως δύο γενικές μορφές: η υγρή ή εξιδρωματική και η ξηρή ή αλλιώς ατροφική.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΕΩ

Η ΗΕΩ είναι μια εκφυλιστική ασθένεια των ματιών που επηρεάζει την περιοχή του αμφιβληστροειδή που εξειδικεύεται στην επισήμανση λεπτομερειών και μας βοηθάει να διαβάσουμε και να αναγνωρίσουμε πρόσωπα. Η εξιδρωματική ΗΕΩ είναι επίσης γνωστή ως υγρή ή νεοαγγειακή ΗΕΩ, είναι μια πιο ασυνήθιστη φόρμα της ΗΕΩ (περίπου 15%) αλλά τείνει να εξελίσσεται πιο γρήγορα. Απαιτείται άμεση θεραπεία για να σταματήσει η μη αναστρέψιμη καταστροφή της κεντρικής όρασης σε μια μικρή περίοδο χρόνου (βδομάδες ή μήνες).